The Health Free Zone (SASEB) is a new global phenomenon. Dubai Health City, which was declared to be established by the Emir of Dubai in 2002, is the first Health Free Zone realised in the world. In the following years, Boao Lecheng City of Hope is realised on the Chinese island of Hainan, followed by other SASEB initiatives in South Korea, Indonesia, and Nigeria. Countries that have implemented and want to implement the SASEB project see the project as an important tool in achieving the health tourism goals. The Turkish SASEB project, which was brought to the agenda by the former Minister of Health in 2010, attracted great attention from the public and remained on the agenda of the health sector for many years. With the change of the Ministers and top bureaucrats, changes were observed in the government's interest in the project in a decreasing direction. Although there were local initiatives in some cities such as Izmir, Bursa, Istanbul and Ankara to realise the project, but none of them were successful. In this study, it has been investigated whether there is a need for a Health Free Zone in Türkiye or not. Questionnaires and scales developed by the researcher self were used in the study. In order to test the validity and reliability of the questionnaire, first a pilot study was conducted with 54 people, and after the arrangements made within the framework of the findings and recommendations, it was presented to the Ethics Committee of Istanbul Gedik University. After the approval of the Committee, the main survey study is conducted between 15 November 2022 and 15 November 2023. The data obtained in the survey conducted with 491 people included in the sample group formed by the stratification method were subjected to t-test, one-way ANOVA, correlation and regression analyses using SPSS v.23 statistical program. The results of the research showed that the majority of the sample group (59%) answered that there is a need for a Health Free Zone in Türkiye. Afterwards, the basic characteristics of the building and the expected benefit were measured. In addition, it was found that Turkish SASEB, if established, contributed 44.8% to the increase in health tourists coming to Türkiye and to the increase in health tourism revenues.

Health Free Zone, Medical Tourism Turkey, Health Tourism, SASEB.

Sağlık Serbest Bölgesi (SASEB) küresel yeni bir olgudur. 2002 yılında Dubai Emiri tarafından kuruluşu ilan edilen Dubai Sağlık Kenti, bu alanda dünyada kurulan ilk Sağlık Serbest Bölgesi olma özelliğine sahiptir. İzleyen yıllarda Çin’in Hainan adasında Boao Lecheng Umut Kenti kurulmuş, bunu Güney Kore, Endonezya, Nijerya’da kurulan veya inşa aşamasında olan SASEB projeleri takip etmiştir. SASEB projesini hayata geçiren ve geçirmek isteyen ülkeler, projeyi sağlık turizmi hedeflerine ulaşmada önemli bir araç olarak görmekteler. Türkiye’de 2010 yılında dönemin Sağlık Bakanı tarafından gündeme getirilen Türk SASEB projesi kamuoyunda yoğun ilgi görmüş ve uzun yıllar sağlık sektörünün gündeminde kalmaya devam etmiştir. Dönemin Bakan ve üst bürokratlarının değişmesiyle kamunun projeye olan ilgisinde azalma yönünde değişimler gözlenmiştir. Projeyi devam ettirmek isteyen İzmir, Bursa, İstanbul, Ankara gibi bazı şehirlerde yerel girişimler olmuş fakat bunların hiç biri Türk SASEB projesinin gerçekleşmesi için yeterli olamamıştır. Yapılan bu çalışmayla Sağlık Serbest Bölgesine ihtiyaç olup olmadığı böyle bir ihtiyaç varsa Türk SASEB’in nitelikleri ve beklenen faydanın nitelik ve boyutu araştırılmıştır. Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen anket ve ölçekler kullanılmıştır. Anketin geçerlik ve güvenirliğini test etmek için önce 54 kişiyle pilot çalışma yapılmış, elde edilen bulgu ve öneriler çerçevesinde yapılan düzenlemeler sonrası İstanbul Gedik Üniversitesi Etik Kuruluna sunulmuştur. Kurulun onayı sonrasın 15 Kasım 2022-15 Kasım 2023 tarihleri arasında ana anket çalışmalarına başlanmıştır. Tabakalama yöntemiyle oluşturulan örneklem grubuna dâhil 491 kişiyle yapılan anket çalışmasında elde edilen veriler SPSS v.23 istatistik programı kullanılarak t-testi, tek yönlü ANOVA, korelasyon ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçları örneklem grubunun büyük çoğunluğunun (%59) Sağlık Serbest Bölgesine ihtiyaç olduğu yönünde cevap verdiği görülmüştür. Devamında yapının temel nitelikleri ve beklenen fayda ölçülmüştür. Ayrıca kurulması halinde Türk SASEB’in Türkiye’ye gelen sağlık turisti sayısına ve sağlık turizmi gelirlerinin artışına %44,8 oranında katkı sağladığı bulunmuştur.

Sağlık Serbest Bölgesi, SASEB, Medikal Turizm, Termal Turizm