BAĞLAMA ÜSTADI EKREM ÇELEBİ’NİN İCRA ÜSLUBU ÜZERİNE BİR İNCELEME

A REVIEW ON BAĞLAMA MASTER EKREM ÇELEBI'S PERFORMANCE STYLE

BAĞLAMA ÜSTADI EKREM ÇELEBİ’NİN İCRA ÜSLUBU ÜZERİNE BİR İNCELEME

 
Author : Levent Değirmencioğlu  , Kandemir Yiğit Alkan  
Type :
Printing Year : 2022
Number : 50
Page : 1549-1566
DOI Number: :
Cite : Levent Değirmencioğlu , Kandemir Yiğit Alkan, (2022). BAĞLAMA ÜSTADI EKREM ÇELEBİ’NİN İCRA ÜSLUBU ÜZERİNE BİR İNCELEME . International Journal Of Eurasia Social Sciences, 50, p. 1549-1566. Doi: 10.35826/ijoess.3217.
    


Summary

Bu çalışmada, bağlama üstadı Ekrem Çelebi’nin kişisel icra üslubunun belirlenmesi bu bağlamda kendinden önceki üstatlarla olan farklılıklarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, çalışma dört aşamada tamamlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında, literatür taraması yapılmış; bu kapsamda konuya ışık tutabilecek kaynaklara ulaşılarak Abdallar, Bozlak, Üstatlık ve Üslup başlıkları üzerinden araştırmanın kavramsal çerçevesi hazırlanmıştır. Araştırmanın ikinci aşmasında, Orta Anadolu Yöresine ait bozlaklar içinden Ekrem Çelebinin icra üslubunu yansıtabilecek nitelikte bir bozlak seçilmiştir. Bu kapsamda, daha öncesinde yörenin usta isimlerinden Çekiç Ali ve Neşet Ertaş tarafından seslendirilen “Ak Ellerin Sala Sala Gelen Yar” isimli bozlak, araştırma odağına uygunluğu bakımından tercih edilmiştir. Araştırmanın üçüncü aşamasında, “Ak Ellerin Sala Sala Gelen Yar” isimli bozlağın, Çekiç Ali ve Neşet Ertaş tarafından yapılan icraları, aynı bozlağın Ekrem Çelebi tarafından yapılan icrası ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalarda, ezgi motifleri, ezgi çekirdekleri, ritmik kalıplar, icra teknikleri ve ifade unsurları incelenmiştir. İnceleme neticesinde ulaşılan verilerin çözümlenmesinde, sistematik müzikoloji disiplininin makam analizi yöntemlerine başvurulmuştur. Makamsal çözümlemelerde, Ertuğrul Bayraktarkatal, Okan Murat Öztürk ve Cenk Güray tarafından geliştirilen ve Arel sistemine alternatif olarak yaygın bir şekilde günümüzde kabul gören makamsal ezgi çekirdekleri modeli temel alınmıştır. Araştırmanın dördüncü ve son aşamasında, yapılan çözümlemelerden elde edilen veriler ışığında araştırmanın sonuçları yazılmıştır. İçinde yetiştiği ve beslendiği müzik kültürünü icrasına da yansıtan Çelebi’nin, yöredeki icracılardan farklı olarak kendine özgü bir icra üslubu geliştirdiği; bu doğrultuda icralarında, teknik icra kabiliyeti (acelite ve dinamik yapılar içeren) gerektiren uzun müzik cümleleri kullandığı görülmüştür. Bu durumun Ekrem Çelebi’nin kendine özgü icra üslubunun ortaya çıkmasında belirleyici olduğu düşünülmektedir. Devamında araştırma raporlaştırılmıştır.



Keywords

Abdallık Geleneği, Bağlama, Bozlak, Üstat, Üslup, Ekrem Çelebi.



Abstract

In this study, it is aimed to determine the personal performance style of the bağlama master Ekrem Çelebi and to reveal the differences with the previous masters in this context. For this purpose, the study was completed in four stages. In the first stage of the research, a literature review was reviewed; in this context, the conceptual framework of the research was prepared through the titles Abdallar, Bozlak (the form of unmetered folk song) Mastery and Style by reaching the sources that can shed light on the subject. In the second stage of the research, a Bozlak that can reflect Ekrem Çelebi's performance style was selected among the Bozlaks belonging to the Central Anatolian Region. In this context, the Bozlak named "Ak Ellerin Sala Sala Gelen Yar", which was sung by the masters of the region, Çekiç Ali and Neşet Ertaş, was preferred due to its suitability for the research focus. In the third stage of the research, the performances of the "Ak Ellerin Sala Sala Gelen Yar", performed by Çekiç Ali and Neşet Ertaş, were compared with the performance of the same Bozlak by Ekrem Çelebi. In the comparisons, melody motifs, melody cores, rhythmic patterns, performance techniques and expression elements were examined. In the analysis of the data obtained as a result of the examination, the modal analysis methods of the systematic musicology discipline were used. In the modal analysis, the maqam melody core model, which was developed by Ertuğrul Bayraktarkatal, Okan Murat Öztürk and Cenk Güray and is widely accepted today as an alternative to the Arel system, is based. In the fourth and last stage of the research, the results of the research were written in the light of the data obtained from the analysis. Reflecting the musical culture in which he was raised and nurtured in his performance, Çelebi developed a unique performance style different from the performers in the region; In this direction, it has been seen that he uses long musical phrases that require technical performance skills (including hasty and dynamic structures) in his performances. This situation is thought to be decisive in the emergence of Ekrem Çelebi's unique performance style. Subsequently, the research was reported.



Keywords

Abdallık Tradition, Bağlama, Bozlak, Master, Style, Ekrem Çelebi.