|
|
|
Author
|
:
Yaşar ÖZÜÇETİN
, H. Mehmet DAĞISTAN
|
|
|
Type |
:
|
|
Printing Year |
:
5
|
|
Number |
:
16
|
|
Page |
:
57-79
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Yaşar ÖZÜÇETİN , H. Mehmet DAĞISTAN, (5). TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NDE REFERANS OLAN BİR MUHAREBE: ÇANAKKALE (1920-1938). International Journal Of Eurasia Social Sciences, 16, p. 57-79. Doi: .
|
|
|
Summary
Çanakkale Muharebesi, Gelibolu Yarımadası gibi dar bir toprak parçasında Türk milletinin binlerce okumuşunu kaybettiği, yetişkin insan gücü eksikliğinin daha sonraki süreçte de hissedildiği bir muharebe olmuştur. Milletin karşı karşıya kaldığı varlık mücadelesinde hatırlanan, kendisiyle iftihar edilen bu muharebe, ülke tarihinde belirleyici en üst organ olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kendisinden en fazla söz edilen muharebelerdendir.
TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa’ya Başkumandanlık tevcihine dair kanun teklifi ile ilgili müzakerelerde Muhittin Baha Bey (Bursa)’in atıfta bulunduğu, Mustafa Kemal Paşa’nın ise değiştirerek irat ettiği şair Namık Kemal’in;
“Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini
Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini”
şeklindeki beyti ile onun, bu beyti bir hakikate dönüştürmek için Başkumandanlık vazifesini kabul ettiğini;
“…Paşa Hazretleri siz Çanakkale’de bir Kemalyeri vücuda getirdiniz, o Kemalyeri islâmiyeti kurtarmış, payitahtı kurtarmış, milletin Harbi Umumide duçar olması muhtemel olan bir felâketten onu sıyanet etmişti. Paşa Hazretleri, siz Anadolu'da da bir Kemal yeri vücuda getireceksiniz ve onun karşısında başkaları için bir zeval yeri olacaktır” diyerek, Mustafa Kemal Paşa tarafından Çanakkale’de ortaya konulanlara göndermede bulunarak, Anadolu’da girişilen var olma mücadelesindeki inanç ve kararlılık ortaya konulmakta, düşmanın mezarına yaklaşacağı, eriyeceği ve ezileceği ifade edilmekte idi.
İstanbul’daki yönetime, İngilizler barışı milletle yapacakları ve milletin ellerinde olduğunu söylemelerini istediği, 27 Nisan 1336 (1920) Salı günü İstanbul’un durumu ve Zatı Şahane ile olan mülakatına dair beyanatında Fevzi Paşa (Kozan);
“…birbirinizle boğazlaşınız, kuvvetsiz kalınız, zebun kalınız, biz bir İngiliz’in burnu kanamadan Anadolu'yu istilâ edelim, sizi esir edelim demektir. …İngilizler şimdiye kadar birçok şeylerde aldandıkları gibi Çanakkale hücumunda olduğu gibi bu meselede de tamamıyla aldanacaklardır” diyerek, geleceğe yönelik ümit ortaya konulmakta idi.
Keywords
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Meclis Celse Zabıtları, Referans olan Çanakkale.
Abstract
The Battle of Çanakkale has been a struggle where many learned members of the Turkish nation were lost on a tiny piece of land as the Gallipoli Peninsula and the lack of skilled manpower was felt afterwards. Always remembered for the struggle for existence faced by its nation and taken pride in, this battle is one of the battles which are referred to most in the Grand National Assembly of Turkey, the highest decisive body in the history of the country.
In negotiations on the motion for granting the title "Commander-in-Chief" to Mustafa Kemal Pasha, the president of the assembly at the time, it was stated in a couplet by the poet Namık Kemal, which Muhittin Baha Bey referred to and Mustafa Kemal Pasha propounded after changing a bit;
“May the enemy thrust his blade into the bosom of our land
Surely one will rise up to save his mother unfortunate.”
that he accepted this title of Commander-in-Chief to turn this couplet into a reality, and by saying,
“Esteemed Pasha, you have brought a Kemalyeri into being in Çanakkale and that Kemalyeri has saved İslam, saved the capital, and protected the nation from a disaster through which it would sustain in the First World War. Esteemed Pasha, you will bring a Kemalyeri into being in Anatolia and many others will perish before it.”,
Mustafa Kemal Pasha's deeds in Çanakkale were being emphasized and the confidence and the commitment in the struggle for existence that took place in Anadolu was being referred to and it was expressed that the enemy will approach, dissolve and be crushed.
In his statement on the state of affairs in İstanbul with His Honor (Mustafa Kemal Pasha) on April 27 1336 (1920), Tuesday, where he told the government in İstanbul that the English would make peace with the nation and the nation was in their hands, Fevzi Pasha (Kozan) expressed his hopeful view for the future by saying;
"...means 'slaughter one another, become weak, become helpless and we may invade Anatolia and enslave you without a scratch to any Englishman’. …..The English will fall into a great delusion in this matter as they were mistaken in other affairs such as the attack on Çanakkale".
Keywords
The Grand National Assembly of Turkey, Session Records of the Assembly, Çanakkale Referenced