Abstract


RHETORICAL AND NARRATIV TECHNIQUES IN HUMOR

Mizahın bir iletişim şekli olması ve her iletişim türünde bir amaç ve bu amacın sağlıklı iletimi için uygun bir kanal ve bir araç bulunması gerektiğinden mizah da bir araç olarak amaç içermek durumundadır. Türüne, uygulanış şekline ve içeriğine göre figürler, konu, hatta ses ve karakterler oldukça önemlidir. Örneğin bir stand up’ta amaç bir mesaj vermek ise, hedef grup bu mesajı anlayacak nitelikte olmalıdır. Ayrıca mesaj aktarımında stand up’ın süre itibarıyla bir hikâye kapsamında verildiği düşünüldüğünde hikâyenin içinde yer alan oyuncular, karakterler ve bunların ortaya koyduğu konu da çok önemlidir. Ancak en önemlisi ve bütün bu unsurları başarılı kılan etken eylemde kullanılan dilin kendisidir. Mizahın kültürel ve evrensel bir altyapıya sahip olması nedeniyle konu çeşitliliği açısından oldukça zengindir. Bununla birlikte gülmece ya da tanımlarında var olan rahatlatıcı etkileri göz önünde bulundurulduğunda uygulaması da rahatlıkla yapılabilen bir araç olduğu söylenebilir. Bu nedenle önemli olan, konunun bulunması değil nasıl uygulanması gerektiğidir denebilir. Bu ister yerel isterse yabancı içerikli bir mizah olsun, mizahı uygulayan kişi şayet bu “nasıl” sorusunun cevabını doğru verebiliyorsa her türlü anlamda başarılı olacaktır. Yani zorluk, iletilmek istenen fikrin nasıl bir üslup kapsamında aktarılacağıdır. Bu üslup, fikrin nasıl ifadeye dönüştüğünü betimlemektedir. İlgili çalışmada, bu ifadede rol oynayan söz sanatlarına, retorik ögelerin mizah da işlevine ve önemine dikkat çekilecek olup, amaç doğrultusunda hangi retorik ögelere yer verildiğine ilişkin Türkçe ve Almanca örnekler sunulacaktır. Konuyla ilgili alanyazın çalışmalarına bakıldığında ilgili çalışmanın farkı mizaha özellikle üslup olarak retorik ögeler açısından yaklaşılmasıdır.



Keywords

Mizah, anlatım teknikleri, kültür, söz sanatları, retorik ögeler





References