Abstract


SUICIDE AS A SOCIOLOGICAL FACT AND ITS DIMENSION IN TURKEY

İntihar, kişinin kendi isteğiyle yaptığı eylem sonrası ölümün gerçekleşmesi olarak tanımlanır. Eylemin ölümle sonuçlanmaması durumu ise intihar girişimi olarak ifade edilmektedir. İntihar çok boyutlu kompleks bir olgu olarak değerlendirilebilir, bu yüzden yalnızca tek sebeple gerçekleşen intiharları çözümlemek, anlamak olası değildir. Toplumsal yapı içerisindeki tüm değişim ve dönüşümler intihar olgusunu etkilemekte, hızında farklılaşmaya yol açmaktadır. Bu araştırmanın amacı, sosyolojik bir olgu olarak intiharı açıklayarak Türkiye’deki intiharın boyutlarını tanımlamaktır. Bu amaç doğrultusunda intiharı, sosyolojik bağlamda anlamlandırma çabası içerisindeki sosyolojik intihar teorileri değerlendirilmekte ve Türkiye’deki intiharlar yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, intihar nedeni, bölge ve her bölgedeki iller dikkate alınarak yıllara göre tartışılarak incelenmektedir. Araştırma, nicel veri elde etme yöntemlerinden biri olan ikincil veri çözümlemesi çalışmasıdır. Araştırmada, TUİK’in Nüfus ve Demografi veri tabanında yer alan ölüm ve ölüm nedenine ilişkin verilerden ulaşılan intihar istatistikleri kullanılmıştır. 2021 yılına kadar yayınlanan intiharlara ilişkin verilerden, zaman içerisindeki değişimin değerlendirilebilmesi için 2011 ile 2021 yılları arasındaki on bir yıllık veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre intiharın, genç yetişkinlik ve yetişkinlik dönemine denk gelen yaşlarda arttığı, erkeklerde kadınlardan daha fazla görüldüğü ve bu durum, yıl veya bölge özelinde değerlendirildiğinde herhangi bir farklılık olmadığı, evlilerde bekarlara, boşanmışlara ve eşi ölmüşlere oranla daha fazla olduğu; sosyal, ekonomik açıdan gelişmiş bölge ve şehirlerde intihar oranlarının daha fazla olduğu görülmektedir. Toplum içerisindeki intiharların yaygınlığı ve durumu toplumsal ve demografik nitelikleri dikkate alınarak daha geniş zaman dilimlerini kapsayan bir biçimde ve ekonomik durum, meslek, ikametgâh koşulları gibi değişkenleri de dahil ederek araştırılmalıdır. Özellikle intiharların nedenlerine ilişkin verilere ulaşmak intihar olgusunu anlamak, sosyolojik boyutunu değerlendirmek ve sorunun çözümüne yönelik yapılabilecekler açısından önemli ve gereklidir. İntihara neden olan sosyal belirleyenlerin araştırılması, intiharın üretildiği yapıya müdahale edilebilmesini ve intihar eylemlerinin önüne geçilmesini kolaylaştıracaktır.



Keywords

Sosyolojik olgu, intihar, sosyolojik intihar teorileri, intihar oranı.





References