Abstract


TELEVIZYON YAPIMLARINDA YAŞAM TARZLARI VE TÜKETIM KÜLTÜRÜNÜN TEMSILI: “GOSSIP GIRL” DIZISI

Araştırma, medya ve televizyon aracılığıyla sunulan yaşam tarzı ve tüketim olgularını incelemeyi amaçlamaktadır. “1984” ve “Cesur Yeni Dünya” romanlarında okuyucuya sunulan iki farklı yaklaşıma sahip distopyadaki yöntem farklılıklarından yola çıkılan araştırmada, Huxley’nin romanının çağdaş dünyada daha fazla uygulama alanı bulduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda, tüketim kültürü ve yaşam tarzlarının yayılmasında ve egemen ideolojinin yayılmasında başat güç olan medya içeriklerinin incelenmesi uygun görülmüştür. Televizyon dizilerinde sunulan yaşantılar özellikle gençlerin tüketim kültürüne adapte olmalarını sağlamanın ötesinde, yaşam tarzı kavramını ön plana çıkararak gençleri tüketim toplumunun parçası haline getirmektedir. Tüketim ise, araştırmada, yalnızca satın alma davranışı olarak ele alınmamıştır. Çalışma kapsamında, tüketim, ilişkilerin, mekanların, zamanların tüketilmesi gibi pek çok başlık altında incelenmiştir. Bu nedenle giriş bölümünde tüketim ideolojisi, tüketim toplumu, tüketim kültürü, kültür endüstrisi, modernizm, postmodernizm ve yaşam tarzları arasındaki ilişki; daha sonra da bu kavramların yayılma süreci üzerinde durulmuştur. Ardından yaşam tarzlarına dayalı tüketim kültürünün en önemli araçlarından olan televizyon dizileri irdelenmiştir. Böylece tüketim kültürünün televizyon dizilerinde nasıl yaygınlaştırılmaya çalışıldığı ortaya konmaktadır. Araştırmada yaşam tarzları ve tüketim temsillerini ortaya koyabilmek için, “Gossip Girl” dizisi çalışma evreni olarak belirlenmiştir. Veri toplama tekniği olarak içerik çözümlemesi kullanılmış ve durum saptaması yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın örneklemine dahil edilen dizinin 4 bölümündeki 9 temel karakterin yaşam tarzlarını ve dizideki tüketim etkinliklerini incelemek amacıyla 8 ayrı kategori belirlenmiştir. Demografik ve sosyolojik özellikler, boş zaman kullanımı ve boş zaman geçirme etkinlikleri, mekân kullanımı, alışveriş etkinlikleri, ürün ve hizmet tüketimi, kıyafet tüketimi, teknolojik ürün kullanımı ile ulaşım taşıtları kullanımından oluşan kategoriler, araştırmacı tarafından incelenmiş ve kodlama formları doldurulmuştur. Araştırmadan elde edilen verilerden çıkan sonuçlara göre, ‘Gossip Girl’ dizisinde yaşam tarzları ve tüketim olgularının sunumu sırasında alışveriş etkinliği diğer etkenlere göre geri planda kalmaktadır. Dizi yapımcıları karakterleri alışveriş yaparken göstermek yerine tüketimi üstü kapalı biçimde dolaylı anlatımlarla seyirciye sunmaktadır. Bu sayede seyircinin gösterebileceği olası tepkiler olabildiğince dizginlenmektedir. Ayrıca, araştırma göstermiştir ki, yaşam tarzları olgusu günümüzde belirli bir kesimin ayrıcalığı olmaktan çıkarak tüm toplumu etki altında tutmaya yarayan bir şekle bürünmüştür. Tüketim ve yaşam tarzları olguları zaman ve mekândan bağımsızlaşarak hayatın her yerine hâkim olmaya başlamıştır. Teknolojik gelişmeler sayesinde gerçekleşen bu durum, çalışmada gerçekleştirilen içerik çözümlemesi yöntemiyle de desteklenmiştir.



Keywords

Gossip Girl, yaşam tarzları, tüketim kültürü, televizyon dizileri





References