Summary


TRANSLATING “OTHERNESS” IN POSTCOLONIAL LITERATURE: AN EXAMINATION OF THE TURKISH TRANSLATION OF CHIMAMANDA NGOZI ADICHIE’S HALF OF A YELLOW SUN

Bu çalışmanın amacı, postkolonyal edebiyatta “ötekiliğin” çevirisinde benimsenen yaklaşımı tespit etmektir. Bu amaçla, Nijeryalı yazar Chimamanda Ngozi Adichie’nin Half of a Yellow Sun adlı romanı, yazarın kullandığı kültürel öğelere yönelik çeviri stratejilerine odaklanılarak incelenmiştir. Sömürgecilik sonrası bir kavram olarak “ötekilik” kültürel unsurları ifade etmekte olup çalışmada kültürel unsurlar için Aixelá (1996) tarafından önerilen kültüre özgü öğeler terimi kullanılmaktadır. Kültürel unsurlar Newmark’ın (2010) ekoloji, kamusal yaşam, sosyal yaşam, kişisel yaşam, gelenekler ve uğraşlar ile kişisel tutkular kategorilerini içeren altı maddelik sınıflandırmasına göre belirlenmiştir. Kültürel unsurlara yönelik çeviri stratejileri her kategorideki seçili örnekler üzerinden araştırılmaktadır. Çeviri stratejileri Venuti’nin (1995, 2001) yerlileştirme ve yabancılaştırma kavramları ışığında ve Davies’in (2003) kültürel unsurların çevirisi için önerdiği prosedürlere dayanarak incelenmektedir. İncelenme sonucunda koruma ve ekleme stratejileri aracılığıyla kültürel unsurların büyük ölçüde yabancılaştırıldığı tespit edilmiştir. Yerlileştirme stratejileri, özellikle de yerelleştirme, oldukça küçük ölçekte izlenmiş olup, Nijerya kültürüne özgü unsurlardan ziyade, çoğunlukla deyimsel olmayan İngilizce ifadelerin çevrisinde uygulanmıştır. Genel olarak, çevirmenin kültüre özgü birçok unsuru çevirmeden bırakarak kültürel içeriği koruma, kültürel farklılıkları ve “ötekiliği” ön plana çıkarma çabasında olduğu, bunun da sömürgecilik sonrası yaklaşımlar ışığındaki çeviri tartışmaları ile uyumlu olduğu ileri sürülebilir.



Keywords

sömürgecilik sonrası edebiyatı, kültürel unsurlar, çeviri stratejileri, yerlileştirme, yabancılaştırma



References