Kavram karikatürleri, günlük hayattaki bilimsel bir olayla ilgili fikirleri karikatürsel olarak karakterler yardımıyla sunan, tartışma biçiminde oluşturulmuş konu ile ilgili zıt düşünceleri içeren görsel çizimlerdir. Ülkemizde Fen bilimleri eğitim programının yapılandırmacı yaklaşım ve felsefesi göz önüne alındığında bu yıllarda çocuklara sunulan kavram karikatürleri gibi destekleyici ve zengin öğretim yöntemleri onların bilimsel kavramları anlamlandırmalarını kolaylaştıracaktır. Bu çalışmada ortaya koyulan sonuçlar ile ilkokul ve ortaokul fen eğitiminde karikatürlerin kullanılmasının, bilimi anlamlı, ilgili ve öğrenciler için erişilebilir kılmanın bir yolu olması ve bilime olan ilginin artmasına da yardımcı olması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.  Bu çalışmada Türkiye’de ilkokul ve ortaokul düzeyinde fen öğretiminde karikatür veya kavram karikatürü kullanımı hakkında yapılmış araştırmaların betimsel içerik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini 39 araştırma oluşturmaktadır. 23 yüksek lisans tezi, 15 makale ve 1 doktora tezinin incelendiği çalışmada, araştırmaların daha kolay analiz edilebilmesi adına A1, A2, … A39 şeklinde kodlamalar yapılmıştır. Ulaşılan bulgular belirli kategorilere ayrılarak tablo ve grafiklerle verilmiştir. Çalışma sonucunda araştırmaların sıklıkla “Fen öğretiminde karikatür kullanımının katılımcıların akademik başarıları üzerindeki etkisini belirlemek” amacı ile yapıldığı görülmüştür. Araştırmaların yöntemlerine göre en fazla nicel yöntemlerden yarı deneysel ve deneysel yöntemlerin kullanıldığı belirlenmiştir. Analize tabi tutulan araştırmaların çalışma grupları dağılımları incelendiğinde araştırmaların örneklemlerinin en fazla 7. sınıf düzeyinde öğrencilerden oluştuğu görülmüştür. Konu alanlarına göre analiz edildiğinde araştırmada en fazla “Canlılar ve Yaşam” konu alanı üzerinde çalışıldığı tespit edilmiştir. Araştırmaların yapılma sürelerine bakıldığında sıklıkla 4-6 hafta arasında yapıldığı, ortak sonuçlarının ise en fazla “Fen eğitiminde karikatür kullanımının katılımcıların akademik başarılarını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.” olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın, fen öğretiminde karikatür ve kavram karikatürü üzerine yapılmış araştırmaları bir araya getirerek sunması nedeniyle alanda çalışma yapacak araştırmacılara organize bir kaynak oluşturduğu düşünülmektedir.

Fen öğretimi, kavram karikatürü, fen karikatürü, ilkokul ve ortaokul öğrencisi