Bu araştırmanın amacı; Türk müziği kuralları çerçevesinde yazılmış bir ezginin, çeşitli çokseslilik yöntemleriyle dikey olarak çokseslendirilerek duyuşsal çeşitliliğine ilişkin izlenilebilecek yolları belirlemek, bu yollar doğrultusunda özgün bir uygulama yapmak, uygulama içerisindeki örneklemelere ilişkin uzman görüşleri alarak ortaya çıkan durumları irdelemek ve yapılacak olan ilgili çalışmalara katkı sağlamaktır. Araştırma bir yönüyle betimsel bir alan araştırması, diğer yönüyle tasarım ve geliştirme araştırması olan karma bir modele dayanmaktadır. Betimsel verilerin elde edilmesinde, nitel veri toplama araçları kullanılmıştır. Kaynak tarama yöntemi ile toplanan veriler; çalışmanın temel içeriğini saptamak ve kuramsal bilgileri ortaya koymak amacıyla, belirlenen çokseslendirme yaklaşımları kapsamında çalışma eseri üzerinde işlenmiştir. Araştırmanın çalışma eseri olan Yörük Ali adlı türkü, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçsal örnekleme yaklaşımı ile seçilmiştir. Uygulama, Hüseyni makamı ekseninde seçilen çalışma eseri üzerinde; üçlüsel uyum dizgesi, dörtlüsel uyum dizgesi ve karma uyum dizgesi olmak üzere dikey bağlamda üç örnekleme ile gerçekleştirilmiştir. Uzmanlara yöneltilen sorular için ise yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuş, veriler görüşme yöntemi ile toplanmış, içerik analizi yapılmış ve tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Görüşleri alınan tüm uzmanlar; çalışma eserini, örneklemeler içerisindeki oluşturulan dereceleri, akorları ve bu akorların bağlanışlarını uygun bulduklarını belirtmiştir. Uzmanların genel bir ortalama beğeni sıralaması ise; üçlüsel uyum dizgesi, karma uyum dizgesi, dörtlüsel uyum dizgesi şeklinde oluşmuştur. Sonuçlar ve değerlendirmeler doğrultusunda; çalışma eseri üzerinde uygulanan her bir örneklemenin duyuşsal çeşitlilik sağladığı, Hüseyni makamı kapsamında yazılan ezgiler ve bu makam dizisi üzerinde yapılacak olan çalışmalar için tüm bu yaklaşımların çeşitli teknik ve estetik kaygılar bağlamında ele alınabilir ve uygulanabilir olduğu düşünülmektedir. Bu alandaki çalışma ve denemelerin; çoğaltılması ve yaygınlaştırılması, konferanslar, sempozyumlar ve çalıştayların düzenlenmesi, Türk müziğinin çoksesli boyutunun kurallarını oluşturarak, sistematik bir çerçevede ele alınmasına katkı sağlayacaktır.

Geleneksel Türk müziği, çokseslilik yaklaşımları, çoksesli Türk müziği, makamsal çokseslilik.