Abstract


KARA ROMANTİZM, SÜRREALİZM VE HİPERREALİZM: SANATÇI ESERLERİ ÜZERİNDEN TEKİNSİZİN İZİNDE

Tekinsiz konusu, ilk olarak Alman psikiyatrist Ernst Jentch’in edebi bir eser üzerine yazdığı makale ile adından söz ettirmiştir. Ardından Sigmund Freud daha geniş çaplı bir araştırma yaparak tekinsizin estetik ile olan sınırlarını genişletmiştir. Bu makale genişleyen bu sınırlardan hareketle, tekinsiz kavramının yoğun biçimde hissedildiği üç sanat akımı içinde yer alan önemli sanatçı ve yapıtlarına odaklanmaktadır. Tekinsiz; korku, kaygı, dehşet, muamma, uğursuz gibi anlamlar ile anılsa da tüm bu olumsuz gibi görünen özelliklerine rağmen sanatta zengin bir tema olarak ortaya çıkmaktadır. Freud’a göre tekinsiz, daha önce deneyimlenmiş ancak zamanla bastırılarak unutulmuş olan duyguların yeniden ortaya çıkmasıdır. Freud’un insanın karanlık yanını aydınlatan sıra dışı makalelerinden biri olan “Tekinsiz”, bugün hala sanatçılar için ilgi çekici bir metin olduğu söylenebilir. Bu metnin bir edebi eser üzerinde incelenmiş olması onu daha dikkat çekici hale getirmektedir. Bu makale, Kara Romantizm, Sürrealizm ve Hiperrealizm gibi sanat akımları içinde tekinsizliğin farklı yansımalarını ve bu akımların izleyici üzerindeki etkilerini gözler önüne sermektedir. Kara Romantizm, doğal ve doğaüstü arasındaki sınırları bulanıklaştırarak izleyiciyi gizemli ve mistik atmosferlerin içine çeker. Sürrealizm, mantıksız imgeler ve düşsel anlatılarla izleyiciyi şaşırtıcı bir dünyaya kapı aralar. Hiperrealizm ise gerçekliğin sınırlarını zorlayarak izleyicide sahte bir gerçeklik duygusu yaratır. Bu çalışmanın odak noktası, belirtilen sanat akımlarının tekinsizlik kavramını nasıl işlediği ve izleyicide nasıl bir etki bıraktığıdır. Her akım, döneminin ruhunu yansıtarak izleyicide farklı duygusal ve düşünsel izler bırakır. Kara Romantizm'in mistik atmosferi, Sürrealizm'in şaşırtıcı imgeleri ve Hiperrealizm'in gerçeklik ile sahtelik arasındaki oynaması, izleyicinin sanat eserleriyle benzersiz bir deneyim yaşamasını sağlar. Makale, sanatın tekinsizlik kavramını farklı açılardan ele alarak, izleyicinin sanat eserleriyle etkileşimini ve tekinsizlik temasının çeşitli yönlerini incelemektedir. Sanatın tekinsizlik temasını ele aldığı bu benzersiz yollar, izleyicinin duygu ve düşüncelerinde derin etkiler bırakmakta, sanatın evrensel ve öznel özelliklerini keşfetme fırsatı sunmaktadır.



Keywords

Tekinsiz, Kara Romantizm, Sürrealizm, Hiperrealizm.





References