Abstract


BEŞİNCİ SINIF FEN BİLİMLERİ ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARININ VE DERS KİTABININ ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Günümüzde gelişen teknoloji ve değişen hayat şartları gereği sadece düşünen bireyler değil aynı zamanda farklı düşünen bireylerin yetiştirilmesi önem kazanmaktadır. Farklı bakış açıları ile olgu ve kavramlara yaklaşan, problemlere birden fazla çözüm yolu üreten bireyleri yetiştirmek için öğretim programlarında son yıllarda sıkça üst düzey düşünme becerileri kavramlarına yer verilmektedir. Bu çalışmanın amacı 5. sınıf fen bilimleri dersi kazanımları ve ders kitabındaki konu alanı metin, etkinlik ve mühendislik tasarımları/ uygulamalarındaki soruları yaratıcı, eleştirel, yansıtıcı ve analitik düşünme becerileri bağlamında incelemektir. Bu amaç için araştırma nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Veriler doküman inceleme yolu ile elde edilmiştir. Fen bilimleri öğretim programındaki otuz altı adet kazanım incelenmiştir. Talim Terbiye Kurulu tarafından onayı verilen 5. sınıf fen bilimleri ders kitabı metinleri, etkinliklerde ve mühendislik tasarım/uygulamalar bölümlerinde öğrencilere yöneltilen sorular bakımından ele alınmıştır. Bulgular öğretim programında yer alan kazanımlarda incelenen dört düşünme becerisinin de yer aldığını göstermiştir. 5. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarında en çok uygulama düzeyinde kazanımların olduğu, bunu sırasıyla anlama, çözümleme, değerlendirme ve yaratma düzeyinde kazanımların takip ettiği görülmüştür. Üst düzey düşünme becerilerinden en çok analitik düşünme becerisine yönelik kazanımların olduğu, onu sırası ile eşit sayıda olmak üzere eleştirel ve yansıtıcı düşünme kazanımlarının izlediği, diğerlerine oranla az sayıda yaratıcı düşünme becerilerini kapsayan kazanımların olduğu görülmüştür. Ders kitabında en çok analitik düşünme becerisini geliştirmeye yönelik sorular olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara ek olarak ders kitabında açık uçlu soruların en çok konu alanı metinleri ve etkinliklerdeki yönergelerde yer aldığı görülmüştür.  Kapalı uçlu soruların her iki metinde de açık uçlu sorulardan daha az kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Üst düzey düşünme becerileri, ders kitabı, fen bilimleri



References