Abstract
KLASİK MUSİKİ KAYNAKLARINDA HİKÂYE VE KISSA KULLANIMI
Mitlerin, efsanelerin, destanların, mesnevilerin, dini ve tarihi kaynakların, romanların ve hikâyelerin dramatik aksiyonunu simge, kavram ve kişi düzleminde oluşturan değerlerin başka eserlerde görülmesi metinlerarası ilişkiyi gündeme getirir. Metinlerarasılık bir anlamda insanlığın oluşturduğu medeniyetler ve üzerine kurdukları yaşamlarının kültürel özellikleriyle iletişime girmektir. Ayrıca anlatının mana yoğunluğunu sağlamak adına da önemlidir. Son İlahi kitap Kur’an-ı Kerim’de yer alan kıssa ve hikâyelerin geçmiş metinlerde de yer aldığı ve aynı hikâyelerin farklı metinlerde kullanıldığı görülmektedir. Kur'an-ı Kerim 'de kıssalar hacim itibariyle büyük yer kaplamaktadır. Bazı müfessirler, Kur'an'ın üçte birini, bazıları ise üçte ikisini kıssaların oluşturduğunu belirtirken, bir kısmı, Asr-ı Saadet'te vuku bulan bazı olay ve harplerle ilgili haberler kıssalara ilave edilirse kıssaların Kur'an'ın yarısını teşkil edebileceğini söylemektedirler. Kıssaların amaçlarına bakıldığı zaman ilahi vahyin gönderildiği insanlara emirlerin öğretilmesi ve eğitilmesi açısından çok teknik bir araçsallığının olduğunu görmekteyiz. Hikâyeler ve kıssalar, akılda kalıcı olması, anlatımı kolaylaştırması ve mücerret kavramları müşahhas hale getirmesi gibi yönleriyle öğretimin vazgeçilmez malzemesidir. Hikâyeler, daima dinleyenlerin ilgisini ve dikkatini çekmektedir. Böylece insanlar, bulundukları ortamın sıkıcı havasından sıyrılarak hayal dünyasına açılırlar ve farklı âlemlere seyahat ederler. Tüm klasik kaynak ve ilahi metinlerdeki hikâye ve kıssaların kullanım yönteminin amacı budur. Hikâyeler, teoriyle pratiği kaynaştırarak, öğrenilen bilgilerin yaşanan hayattaki karşılığını ve örneklerini gösterir.
Keywords
Hikaye, Mûsikî, Mesnevî, Kurân-ı Kerîm, Edvâr.