SOSYAL KARŞILAŞTIRMA, BİLİŞSEL ÜÇLÜ ve PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ İLİŞKİLER

THE RELATIONSHIPS BETWEEN SOCIAL COMPARISON, COGNITIVE TRIAD AND RESILIENCE

SOSYAL KARŞILAŞTIRMA, BİLİŞSEL ÜÇLÜ ve PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ İLİŞKİLER

 
Author : idris KAYA  , Bilge TIRAŞ  
Type :
Printing Year : 2021
Number : 45
Page : 537-557
DOI Number: :
Cite : idris KAYA , Bilge TIRAŞ, (2021). SOSYAL KARŞILAŞTIRMA, BİLİŞSEL ÜÇLÜ ve PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ İLİŞKİLER. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 45, p. 537-557. Doi: 10.35826/ijoess.2957.
    


Summary

Psikolojik sağlamlık, zorlu veya tehdit edici yaşam olaylarına rağmen başarılı uyum süreci ve becerisi, yüksek risk altında olumlu sonuçlar gösterebilme ve stres altında sürdürülebilir yetkinlik şeklinde ifade edilebilir. Bilişsel üçlü ise kişinin kendisi, geleceği ve dünyaya ilişkin olumsuz bir düşünme tarzı olarak açıklanabilir. Bilişsel terapi literatürü bilişsel üçlünün bireyin ruh sağlığı ile yakından ilişkili olduğunu bir çok çalışma ile ortaya konmuş durumdadır. Bu noktada bireyin düşünme sisteminin gelişmesinde kişinin kendini başka insanlar ile karşılaştırma eğiliminin etkisini incelemek ve düşünceler ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkiyi bir model çerçevesinde açıklamak önem taşımaktadır. Bu çerçevede mevcut çalışmanın amacı sosyal karşılaştırma, bilişsel üçlü ve psikolojik sağlamlık arasındaki yordayıcı ve aracı ilişkileri incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu 271 kadın (%74,2) ve 94 erkek (%25,8) olmak üzere toplamda 365 yetişkin bireyden oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Iowa-Hollanda Karşılaştırma Yönelimi Ölçeği, Bilişsel Üçlü Envanteri ve Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri çevrimiçi bir form aracılığıyla toplanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için ilk olarak yapılan korelasyon analizinde, sosyal karşılaştırma ile benlik algısı, dünya algısı, gelecek algısı ve psikolojik sağlamlık arasında düşük düzeyde anlamlı ilişkiler bulunurken; psikolojik sağlamlık ile bilişsel üçlünün üç boyutu arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İkinci aşamada psikolojik sağlamlığın yordanmasına ilişkin kurulan regresyon denkleminde; benlik algısı (β= .-42), dünya algısı (β= .-23) ve gelecek algısının (β= .-18) psikolojik sağlamlığın anlamlı bir yordayıcı olduğu ve bu değişkenlerin birlikte psikolojik sağlamlık puanlarındaki varyansın yaklaşık % 50’sini açıklayabildiği görülmüştür. Söz konusu regresyon denkleminde sosyal karşılaştırmanın modele anlamlı katkı sağlamadığı görülmüştür (β= .05). Çalışma kapsamında yapılan aracılık analizlerinde ise sosyal karşılaştırma ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide benlik algısının tam aracı rolü olduğu belirlenmiştir.



Keywords

Social comparison, cognitive triad, resilience.



Abstract

Resilience can be expressed as successful adaptation process and ability despite challenging or threatening life events, showing positive results under high risk, and sustainable competence under stress. The cognitive triad, on the other hand, can be explained as a negative way of thinking about oneself, the future and the world. Within the framework of the cognitive therapy literature, it can be said that the cognitive triad is closely related to the mental health of the individual.  At this point, it is important to examine the effect of the tendency to compare oneself with others on the development of the individual's thinking system and to explain the relationship between thoughts and resilience within the framework of a model. In this context, the aim of present study is to investigate the predictive and mediating relationships between social comparison, cognitive triad and resilience. The study group consists of a total of 365 adult individuals, 271 women (74.2%) and 94 men (25.8%). In the study, Iowa-Netherlands Comparison Orientation Scale, Cognitive Triad Inventory and Resilience Scale for Adults were used as data collection tools. The data of the research were collected via the online form. In the correlation analysis conducted to examine the relationships between variables, low-level significant relationships were found between social comparison and view of self, view of world, view of future, resilience. A moderately significant relationship was found between resilience and the three dimensions of the cognitive triad. In the regression equation established to determine the predictors of resilience, it has been observed that view of self (β= .-42), view of world (β= .-23) and view of future (β= .-18) are significant predictors of resilience and these variables together can explain about 50% of the variance in resilience scores. In the mentioned regression equation, it was seen that social comparison did not contribute significantly to the model (β= .05) . In the mediation analysis conducted within the scope of the study, it was determined that view of self has a full mediating role in the relationship between social comparison and resilience.



Keywords

Sosyal karşılaştırma, bilişsel üçlü, psikolojik sağlamlık