Summary


ERGENLERİN, ERGENLİK DÖNEMİNE İLİŞKİN ALGILARINA METAFORİK BİR BAKIŞ

Bu araştırmanın amacı ergenlerin, ergenlik dönemine ilişkin algılarını metaforlar aracılılığıyla ortaya çıkarmaktır. Araştırma, nitel araştırma modellerinden olgubilim (fenomenoloji) modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2019-2020 eğitim-öğretim döneminde, bir devlet lisesinde öğrenim gören 139 lise öğrencisinden oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanmış olan üzerinde metafor kavramına ilişkin açıklama ve yönergenin olduğu bir yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Formda katılımcılardan‘’Ergenler ve ergenlik dönemi……...………………………….gibidir/benzer, çünkü ......................”cümlesini yalnızca bir metafor kullanarak yazmaları istenmiştir. Katılımcılara formları doldurmadan önce metaforlar hakkında kısa bir bilgi verilmiş ve de örnek olması açısından farklı kavramlara ilişkin metaforların kullanıldığı birkaç örneğe formda yer verilmiştir. Katılımcılardan elde veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda çalışmaya katılan öğrenciler tarafından “ergenlik ve ergenlik dönemi” kavramına ilişkin 92 farklı metafor üretildiği tespit edilmiştir. Bu metaforlar; ortak özellikleri bakımından “sıkıntı ve stres”, “tutarsızlık ve değişkenlik, “kontrolsüzlük ve aşırı hareketlilik”, “süreç ve geçiş”, “amaçsızlık ve işe yaramazlık” ve “hassaslık” gibi toplam altı farklı kategori altında toplanmıştır. Kategoriler ve üretilen metaforlar değerlendirildiğinde ergenlerin, ergenlik ve ergenlik dönemine ilişkin olumsuz algı ve düşünceleri yansıtan metaforları daha çok kullandıkları tespit edilmiştir. Sonuç olarak ergenlerin içinde bulundukları gelişim dönemine yönelik algılarını somutlaştırıp kavramsallaştırarak dışa vurabilmelerinin, pedagojik açıdan önem arz edeceği düşünülmektedir. Çünkü bu algılama biçimleri, bir nevi ergenlerin içinde bulundukları gelişim dönemine yönelik bakış açılarının bir göstergesi olarak da değerlendirilebilir. Ayrıca bu bakış açılarının eğitimciler ve aileler tarafından bilinmesi, ergenlere ilişkin yaklaşım biçimlerinin düzenlenmesine ve özellikle de onların içinde bulundukları ruh halinin anlaşılmasında önemli katkılar sağlayabilir.



Keywords

Ergen, Ergenlik dönemi, Algı, Metafor



References